بانک اطلاعات یکپارچه و تخصصی از قوانین، مقررات، برنامه و بودجه، طرح های جامع، مزیت ها و فرصت های سرمایه گذاری و ... برای تسهیل و توسعه فعالیت ، سرمایه گذاری و کسب و کار در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی
توسعه اقتصادی نقش موثری داشته ولی انتقاداتی نیز بر آن‌ها وارد شده است، از جمله کاهش فعالیت‌های داخلی کشورها، رکود برخی امور نظیر کشاورزی و صنعت سنتی، کاهش درآمدهای دولت از عوارض گمرکات، تشدید نابرابری‌های اقتصادی درونی، مصرفی‌شدن جامعه و پیامدهای سوء احتمالی ناشی از اثرات فرهنگی اقتصادی و ... قابل ذکر است که شرکت‌های دولتی نسبت به شرکت‌های خصوصی کمتر موفق بوده و غالبا بازگشت سرمایه در مورد شرکت‌های دولتی روند منفی داشته است. لذا اکثر کشورها بر این تلاش‌اند که نقش خود را در این مشاركت‌ها تقليل دهند چرا که دولت هرگز مدیر تجاری خوبی نبوده است. آمار برخی سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در آسیا بیانگر آن است که شرکت‌هائی کم در انحصار دولت بوده‌اند نتوانسته‌اند در آمدی معادل هزینه انجام شده داشته باشند وبيلان این‌گونه شرکت‌ها نشان دهنده ضرر و زیان آن‌هاست. معمولا هزینه‌های پرسنلی، تعمیر و نگهداری وسائل در شرکت‌های دولتی بسیار گران تمام می‌شود. آمارهای موجود و بررسی‌های انجام شده حاکی از آنست که در مناطق تجارت آزاد تمایل بیشتر به گسترش صنایع پوشاکی پارچه و تهیه مواد غذائی، اسباب و لوازم الكترونيكي و نیازمندی‌های مربوط به آن است . به‌علاوه در گزارش کمیته اقتصـادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای آسیا و اقیانوسیه آمده در جنوب آسیا مناطق تجاری معمولا دچار موفقیت چندانی نیستند برای آنکه از محصولاتی استفاده می‌کنند که دارای کیفیت نا مطلوب بوده و استخدام کارگر ارزان وغير ماهر باعث می‌شود که کالاهای تولید شده از کیفیت مطلوبی برخوردار نباشد. حداکثر فشار دولت آنست که از مناطق یاد شده بتواند حداکثر سود را ببرد، لیکن چنین تحرکی موجب می‌شود که اثرات منفی بازارهای جهانی به‌دلیل کیفیت پائین، اعتبار این مناطق را تحت‌الشعاع قرار دهد. کشور ما نیز که از دیرباز با کشف نفت و صدور آن و کسب درآمد ارزی بطور تقریبا کامل به يك اقتصاد تک محصولی وابسته بوده و هست از مدت‌ها قبل جهت گریز از این روند و توسل به منابع دیگر ارزی با صادرات کالاهای غیر نفتی و عدم اتکا به صادرات نفت ، نسبت به ایجاد مناطق آزاد مبادرت ورزیده است. در برنامه
تجاری- صنعتی ارس با توجه موقعیت ژئواستراتژیک، همسایگی با کشورهای C. I. S (کشورهای مستقل مشترک‌المنافع)، قرارگیری در کریدورهای بین‌المللی حمل و نقل (6 کریدور) و قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم، نزدیکی به ترکیه به‌عنوان دروازه اروپا، قابلیت ایجاد ارتباط جاده‌ای و ریلی بین کشورهای شمالی ایران با حوزه خلیج فارس در کوتاه‌ترین مسیر، وجود رودخانه ارس به‌عنوان عامل پیوند‌دهنده طبیعی، برخورداری از پشتیبانی مادر‌شهر تبریز، جاذبه‌های گردشگری و...، و در صورت داشتن برنامه جامع منطقه‌ای، مستعد توسعه همه‌جانبه منطقه‌ای است. ، ارس ، مناطق آزاد ، مناطق آزاد تجاری - صنعتی ، منطقه آزاد ، منطقه آزاد ارس ، برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای ، ژئواستراتژیک ، نواحی مرزی ، ، ،
بررسی دلایل ناکامی مناطق آزاد تجاری - صنعتی ایران، امری ضروری به نظر می‌رسد. برای این منظور، نگاهی به جایگاه مناطق آزاددر برنامه‌ریزی منطقه ای ایران می‌تواند مفید واقع شود. ازاین‌رو، در مقاله حاضر سعی می‌شود ضمن تبیین جایگاه مناطق آزاد تجاری - صنعتی در نظام برنامه‌ریزی ایران و ذکر شاخص‌های مؤثر در رشد و پیشرفت این مناطقی، همراه با تحلیل اطلاعات موجود دراین‌زمینه، به بیان پارهای مشکلات و دلایل ناکامی مناطق آزاد در ایران پرداخته شود. ، ، مناطق آزاد ، مناطق آزاد تجاری - صنعتی ، منطقه آزاد ، توسعه اقتصادی ، منطقه اصلی ، اقتصاد آزاد ، برنامه ریزی منطقه ای ، جایگاه مناطق آزاد در برنامه‌ریزی منطقه‌ای ایران ، ،