مرجع اطلاعات جامع و مشاوره مناطق «آزاد» و «ویژه اقتصادی»

اقتصادی هر محدوده در ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی. بنابراین لازم است تا یک معیار مشخصی برای ایجاد مناطق آزاد جدید، افزایش وسعت مناطق آزاد قبلی و ایجاد مناطق ویژه یا تبدیل آنها به مناطق آزاد تعیین شود، تا هر منطقه در صورت رسیدن به حداقل های این معیار، بتواند تبدیل وضعیت شود. ، بررسی چالش‌های فعلی تشکیل و تأسیس مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در حال حاضر مطابق بند 11 سیاست‌های کلی اقتصادی مقاومتی، 4 هدف اصلی برای مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در نظر گرفته شده، که عبارتند از : "توسعه حوزه عمل مناطق آزاد و ویژه‌ی اقتصادی کشور

اقتصادی مناسب، که غیر‌مرزی بوده و حائز شرایط تعیین شده باشد، امکان بررسی تقاضای ایجاد منطقه آزاد وجود خواهد داشت. در چنین مناطقی در ایالات متحده آمریکا ممکن است برای دو شرکت کاملاً مشابه، نرخ‌ها و تعرفه‌های متفاوتی انتخاب شود. البته لازم به ذکر است اگرچه دولت از اختیار تعیین تعرفه‌های متفاوت برخوردار است، اما وقتی کالا مشابه باشد، معمولاً برای همه شرکت‌ها رویکرد یکسانی را در نظر می‌گیرد. به‌این‌ترتیب شرکت یا شرکت‌هایی هستند که با آنها مطابق تعرفه معمول برخورد می‌شود و شرکت‌هایی نیز هستند که از تعرفه پایین‌تر برای آن کالا برخوردار می‌شوند. طبق این رویکرد و تفاوت در تعرفه‌های شرکت‌های متفاوت، در‌واقع نوعی کارکرد بازتوزیع‌ی را نیز می‌توان در این سیاست مشاهده کرد. فرایندهای تأیید برای ایجاد منطقه تجارت خارجی در محدوده تأسیسات یک شرکت (مناطق فرعی) حدود 30 روز طول می‌کشد ولی در حالت‌های خاص ممکن است این فرایند تا 5 ماه زمان ببرد. قبل از اعمال اصلاحات در فرایند صدور مجوز مناطق فرعی، این فرایند 10 تا 12 ماه به طول می‌انجامید. گفتنی است اغلب مناطق تجارت خارجی، در حوزه‌های تخصصی فعالیت می‌کنند. تصویر زیر نسبت فعالیت مناطق تجارت خارجی در ایالت تگزاس را نمایش می‌دهد. همان‌گونه که مشاهده می‌شود، بخش قابل‌توجهی از مناطق این ایالت در حوزه صنایع الکترونیک و صنایع حوزه پتروشیمی فعالیت دارند. 6. مشوق‌ها و معافیت‌ها این مناطق به‌طور عمده مزایای زیادی را برای شرکت‌های تجاری به‌همراه دارند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود: کاهش عوارض در شرایط تعرفه معکوس: مزایای تعرفه معکوس زمانی وجود دارد که نرخ عوارض مربوط به کالای تمام شده پایین‌تر از نرخ عوارض مربوط به اجزا و قطعات باشد؛ لذا در مرحله واردات تولیدات منطقه به سرزمین اصلی، اگر عوارض گمرکی اجزا و قطعات خارجی به کار رفته در محصول نهایی تولید شده در منطقه بیشتر از عوارض واردات کالای نهایی مشابه باشد، عوارض کمتر (یعنی تعرفه محصول نهایی) لحاظ می‌شود. معافیت گمرکی واردات به محدوده منطقه: واردات قطعات یا مواد اولیه به منطقه آزاد تجاری مستلزم پرداخت هیچ‌گونه حقوق گمرکی نیست؛ عوارض گمرکی تنها زمانی پرداخت می‌شود که کالا از منطقه برای مصرف به قلمرو گمرکی ایالات متحده منتقل شود. معافیت گمرکی صادرات مجدد: تعرفه گمرکی بر کالاهایی که از طریق این مناطق وارد خاک ایالات متحده آمریکا می‌شوند و سپس به خارج از مرزهای این کشور صادرات مجدد می‌شوند، تعلق نمی‌گیرد. تعویق در پرداخت‌ها: مناطق آزاد به شرکت‌ها اجازه می‌دهد کالاها را با استفاده از امتیازاتی نظیر کاهش در تعرفه‌های مالیاتی، تعویق در پرداخت تعرفه‌ها و یا معافیت از پرداخت عوارض تعرفه‌ای وارد کنند؛ لذا با بهره‌گیری از برنامه مناطق تجارت خارجی ایالات متحده، شرکت‌ها می‌توانند در هزینه‌های خود به مقدار قابل‌توجهی صرفه‌جویی کنند؛ تعویق مالیات‌های گمرکی و مالیات‌های غیرمستقیم تا رسیدن کالاهای وارد شده به مناطق نهایی که خارج از مناطق آزاد تجاری ایالات متحده آمریکا هستند، یکی دیگر از امتیازات قابل‌توجه این مناطق است؛ در این مناطق هزینه تعمیر و نگه‌داری بندر به‌جای پرداخت در لحظه ورود، به‌صورت سه‌ماهه پرداخت می‌شود [13]. انبارش کالا: مناطق آزاد تجاری در ایالات متحده به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا کالاهای خود را به‌طور نامحدود در این منطقه نگه‌داری کنند؛ به‌عبارت‌دیگر محدودیت زمانی برای ذخیره و انبار کالاهایی که در مناطق آزاد تجاری هستند، وجود ندارد. معافیت مالیاتی: معافیت از مالیات بر ارزش معامله و دارایی و مالیات‌های ایالتی (مانند مالیات بر دارایی) در‌حالتی‌که کالاها در مناطق آزاد تجاری هستند، برقرار است؛ همچنین شرکت‌هایی که اقدام به واردات کالاها و مواد خامی می‌کنند که قراردادهای متقابل با دولت و یا ارتش ایالات متحده آمریکا دارند، معافیت ۱۰۰ درصدی مالیاتی دارند؛ لازم به ذکر است کالاهای آسیب‌دیده و کالاهایی که بین دو منطقه آزاد تجاری جابه‌جا می‌شوند از معافیت مالیاتی برخوردارند. کاهش هزینه پردازش کالا (MPF) عوارض یا هزینه‌های پردازش کالا معادل 0.3464 درصد ارزش تخمینی حمل‌و‌نقل کالاست که حداقل ۲۵ دلار و حداکثر 485 دلار برای هر ورودی محاسبه و اخذ می‌شود؛ کاربران منطقه قادر به ثبت یک ورودی واحد (به‌استثنای کالاهای مشمول ورود زنده) برای تمام کالاهای حمل شده از یک منطقه در یک دوره هفت روزه متوالی هستند و می‌توانند به‌جای صدور فایل‌های ورودی مختلف برای هر حمل‌و‌نقل در ۷ روز متوالی، همه را در یک فایل ارائه کنند؛ بر این اساس ارائه فایل‌ها و پرونده‌های کمتر، هزینه‌های کارگزاری و هزینه‌های حمل‌و‌نقل را کاهش می‌دهد. ساده‌سازی فرایندها، بهبود پشتیبانی و زیرساخت‌ها: با توجه به اینکه مناطق آزاد تجاری قطب فعالیت‌های مربوط به واردات هستند، در این مناطق شیوه‌های گمرکی ساده و شفاف اعمال می‌شود تا عملکرد لجستیک در این مناطق تسریع شود؛ مناطق آزاد تجاری در ایالات متحده دارای تدابیر امنیتی شدیدی هستند. شرکت‌ها به‌عنوان کاربران منطقه می‌توانند از حفاظت امنیتی پیشرفته بهره‌مند شوند و نگران جرائمی مانند سرقت نباشند. کاهش هزینه بیمه: عوارض قابل پرداخت در کالاهای مناطق تجارت خارجیFTZ، در محاسبه ارزش بیمه گنجانده نمی‌شود که این امر هزینه‌های بیمه را کاهش می‌دهد. اجتناب از سهمیه: در برخی از موارد که برای واردات کالا سهمیه مشخصی وجود دارد، در مناطق تجارت خارجی ممکن است پس از تکمیل سهمیه نیز امکان واردات وجود داشته باشد. در بسیاری از موارد، کالاهای دارای سهمیه، در فرایند تولید و پردازش قرار گرفته و محصول نهایی مشمول سهمیه نخواهد بود. گفتنی است هیئت‌رئیسه مناطق تجارت خارجی می‌توانند حسب مورد برخی از فعالیت‌ها را در این مناطق بر‌اساس ملاحظات عمومی لغو و یا محدود کنند. این مورد کارکرد سیاستی مهمی برای مناطق آزاد و ویژه

اقتصادی در کشورهای آسیایی   منبع: گزارش آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل، UNCTAD) در سال 2019   اغلب مناطق آزاد در شهرهای مرزی و بندری ترکیه قرار دارند؛ تصویر زیر، جایگاه مناطق آزاد ترکیه را در نقشه این کشور نمایش می‌دهد. همانگونه که مشاهده می‌شود تعداد قابل توجهی از مناطق آزاد در قسمت غربی این کشور ایجاد شده‌اند و بخش عمده‌ای از تجارت مناطق آزاد ترکیه نیز با کشورهای اروپایی صورت می‌پذیرد.[21]   تصویر 1 - جانمایی مناطق آزاد کشور ترکیه   منبع: درگاه رسمی وزارت بازرگانی و مناطق آزاد کشور ترکیه   ترکیه برای ایجاد مناطق آزاد در سایر کشورها نیز اقدام نموده است؛ مطابق گزارش سال 2019 آنکتاد، در سال 2015 ترکیه قراردادی را با جیبوتی امضا کرد تا منطقه‌ای به وسعت 500 هکتار ایجاد کند و شرکت‌های ترک در آن سرمایه‌گذاری کنند.[22] در قانون و مقررات مناطق آزاد ترکیه، حوزه فعالیت خاصی به ازای هر منطقه تعریف نشده است اما مدیریت مناطق آزاد در وزارت بازرگانی کشور ترکیه، هر منطقه را به سمت حوزه‌های تخصصی هدایت نموده است. جدول زیر، گرایش و تمایل برخی از مناطق آزاد ترکیه به فعالیت‌های تخصصی را نشان می‌دهد.   جدول 2 - گرایش و حوزه فعالیت تخصصی برخی از مناطق آزاد ترکیه ردیف منطقه آزاد گرایش و حوزه فعالیت 1 اژه صنعت با فناوری پیشرفته 2 ادنا صنایع سنگین 3 ترابوزان ترانزیت کالا بین اروپا و آسیای میانه 4 استانبول تولید و تجارت فراورده‌های چرمی 5 فرودگاه آتاتورک استانبول واردات و صادرات منسوجات لباس، لوازم الکترونیک و انبارداری 6 آنتالیا الگوی بازرگانی و توریسم 7 مرسین الگوی بازرگانی، محصولات پتروشیمی و شیمیایی 8 بورسا لوازم و قطعات خودرو        منبع: سند راهبردی مناطق آزاد تجاری صنعتی[23]   براساس ماده ۶ قانون مناطق آزاد ترکیه، مناطق آزاد قسمتی از قلمرو گمرکی ترکیه محسوب می‌شوند اما کالاهای موجود در آن خارج از مقررات و ضوابط گمرکی خواهند بود مگر کالایی که تحت رویه‌های گمرکی (از جمله ترانزیت، ‌گردش آزاد و ...) قرار گرفته باشند.[24] در مناطق آزاد ترکیه عموما فعالیت‌هایی نظیر تولید، تحقیق و توسعه (R&D)، نرم افزار، تجارت عمومی، انبارش و ذخیره‌سازی، بسته‌بندی، بانک و بیمه، مونتاژ و جداسازی قطعات، خدمات تعمیر و نگهداری انجام می‌پذیرد. سرمایه‌گذاران می‌توانند از فضاهای اداری یا انبارهای اجاره‌ای با شرایط جذاب استفاده نموده و یا اقدام به ساخت‌وساز نمایند. تمامی زمینه‌های فعالیتی برای شرکت‌های ترکیه‌ای و همچنین مشارکت شرکت‌های خارجی مجاز است.[25] بررسی‌ها نشان می‌دهد مناطق آزاد کشور ترکیه وسعت محدودی داشته و خارج از محدوده‌های دارای سکنه شهری و روستایی ایجاد گردیده‌اند؛ در ماده ۱۹ مقررات مناطق آزاد ترکیه تصریح گردیده اقامت در منطقه آزاد ممنوع است؛ برای موارد خاص و موقت (نظیر نگهبانان) باید مجوزهای مربوطه اخد شود. لذا به منظور ورود به مناطق آزاد ترکیه نیاز به اخذ مجوز قبلی یا کارت تردد بوده و تردد افراد بدون هماهنگی ممکن نخواهد بود. در مقررات مناطق آزاد ترکیه نیز به موضوع صدور مجوز ورود و کارت‌های شناسایی بر اساس ضوابط دولت، به عنوان یکی از وظایف سازمان‌های مناطق آزاد اشاره شده است. برای ورودهای کوتاه و غیر دائمی به منطقه به منظور جلسات، بازدیدها و موارد مشابه نیز مجوز ورود ویژه

مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در محدوده‌های محروم و فاقد زیرساخت، وجود محدوده‌های مسکونی در مناطق آزاد، تعیین وسعت‌های بسیار زیاد برای مناطق، ایجاد مناطق آزاد منفصل، فشارهای سیاسی و محلی در ایجاد مناطق و عدم توجه به ظرفیت‌ها و مزیت‌های اقتصادی هر محدوده در ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی.  بنابراین لازم است تا یک معیار مشخصی برای ایجاد مناطق آزاد جدید، افزایش وسعت مناطق آزاد قبلی و ایجاد مناطق ویژه یا تبدیل آن‌ها به مناطق آزاد تعیین شود، تا هر منطقه در صورت رسیدن به حداقل‌های این معیار، بتواند تبدیل وضعیت شود. ، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی

مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در ایران انجام شده است. آنچه درخصوص چالش‌های فعلی مناطق آزاد و ویژه جمهوری اسلامی ایران وجود دارد در دو بخش قوانین این مناطق و زیرساخت‌های آن‌ها مطرح است که هر دو از طریق اصلاح قانون تا حدودی زیادی قابل رفع خواهد بود. لذا مطالعه پیشِ رو می‌تواند دراین‌راستا مفید فایده واقع شده و ضمن ارائه وضعیت موجود از مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در ایران راهنمای مناسبی در جهت کمک به رشد و توسعه این مناطق باشد. ، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ، ، مناطق آزاد ، مناطق آزاد تجاری - صنعتی ، مناطق ویژه اقتصادی ، مناطق ویژه

مناطق، نوسازی، بهسازی و اولویت‌های مربوط به آن‌ها و حفظ بنا و نماهای تاریخی و مناظر طبیعی، تبیین می‌شود. این طرح در تطبیق با طرح‌های ناحیه‌ای و منطقه‌ای مصوب شورای‌عالی شهرسازی و معماری تهیه می‌شود.» سند حاضر «طرح جامع منطقه ویژه اقتصادی سبزوار» است که در اجرای مقررات فوق به‌تصویب هیئت محترم وزیران رسیده است. ، سازمان منطقه ویژه اقتصادی سبزوار ، هیئت وزیران ، سبزوار ، دبیرخانه شورای‌عالی ، مناطق آزاد ، طرح جامع ، مناطق آزاد تجاری - صنعتی ، شورای عالی ، هیئت‌وزیران ، شورای‌عالی ، هیئت وزیران ، هیأت وزیران ، شورای عالی مناطق آزاد ، مناطق ویژه اقتصادی ، مناطق ویژه ، تصویب نامه طرح جامع منطقه ویژه اقتصادی سبزوار + خلاصه طرح

مناطق، نوسازی، بهسازی و اولویت‌های مربوط به آن‌ها و حفظ بنا و نماهای تاریخی و مناظر طبیعی، تبیین می‌شود. این طرح در تطبیق با طرح‌های ناحیه‌ای و منطقه‌ای مصوب شورای‌عالی شهرسازی و معماری تهیه می‌شود.» سند حاضر «طرح جامع منطقه ویژه اقتصادی دوغارون» است که در اجرای مقررات فوق به‌تصویب هیئت محترم وزیران رسیده است. ، سازمان منطقه ویژه اقتصادی دوغارون ، هیئت وزیران ، دوغارون ، دبیرخانه شورای‌عالی ، مناطق آزاد ، طرح جامع ، مناطق آزاد تجاری - صنعتی ، شورای عالی ، هیئت‌وزیران ، شورای‌عالی ، هیئت وزیران ، هیأت وزیران ، شورای عالی مناطق آزاد ، مناطق ویژه اقتصادی ، مناطق ویژه ، تصویب نامه طرح جامع منطقه ویژه اقتصادی دوغارون + خلاصه طرح

مناطق، نوسازی، بهسازی و اولویت‌های مربوط به آن‌ها و حفظ بنا و نماهای تاریخی و مناظر طبیعی، تبیین می‌شود. این طرح در تطبیق با طرح‌های ناحیه‌ای و منطقه‌ای مصوب شورای‌عالی شهرسازی و معماری تهیه می‌شود.» سند حاضر «طرح جامع منطقه ویژه اقتصادی جهرم» است که در اجرای مقررات فوق به‌تصویب هیئت محترم وزیران رسیده است. ، سازمان منطقه ویژه اقتصادی جهرم ، هیئت وزیران ، جهرم ، دبیرخانه شورای‌عالی ، مناطق آزاد ، طرح جامع ، مناطق آزاد تجاری - صنعتی ، شورای عالی ، هیئت‌وزیران ، شورای‌عالی ، هیئت وزیران ، هیأت وزیران ، شورای عالی مناطق آزاد ، مناطق ویژه اقتصادی ، مناطق ویژه ، تصویب نامه طرح جامع منطقه ویژه اقتصادی جهرم + خلاصه طرح

مناطق، نوسازی، بهسازی و اولویت‌های مربوط به آن‌ها و حفظ بنا و نماهای تاریخی و مناظر طبیعی، تبیین می‌شود. این طرح در تطبیق با طرح‌های ناحیه‌ای و منطقه‌ای مصوب شورای‌عالی شهرسازی و معماری تهیه می‌شود.» سند حاضر «طرح جامع منطقه ویژه اقتصادی گرمسار» است که در اجرای مقررات فوق به‌تصویب هیئت محترم وزیران رسیده است. ، سازمان منطقه ویژه اقتصادی گرمسار ، هیئت وزیران ، گرمسار ، دبیرخانه شورای‌عالی ، مناطق آزاد ، طرح جامع ، مناطق آزاد تجاری - صنعتی ، شورای عالی ، هیئت‌وزیران ، شورای‌عالی ، هیئت وزیران ، هیأت وزیران ، شورای عالی مناطق آزاد ، مناطق ویژه اقتصادی ، مناطق ویژه ، تصویب نامه طرح جامع منطقه ویژه اقتصادی گرمسار + خلاصه طرح

مناطق، نوسازی، بهسازی و اولویت‌های مربوط به آن‌ها و حفظ بنا و نماهای تاریخی و مناظر طبیعی، تبیین می‌شود. این طرح در تطبیق با طرح‌های ناحیه‌ای و منطقه‌ای مصوب شورای‌عالی شهرسازی و معماری تهیه می‌شود.» سند حاضر «طرح جامع منطقه ویژه اقتصادی سمنان» است که در اجرای مقررات فوق به‌تصویب هیئت محترم وزیران رسیده است. ، سازمان منطقه ویژه اقتصادی سمنان ، هیئت وزیران ، سمنان ، دبیرخانه شورای‌عالی ، مناطق آزاد ، طرح جامع ، مناطق آزاد تجاری - صنعتی ، شورای عالی ، هیئت‌وزیران ، شورای‌عالی ، هیئت وزیران ، هیأت وزیران ، شورای عالی مناطق آزاد ، مناطق ویژه اقتصادی ، مناطق ویژه ، تصویب نامه طرح جامع منطقه ویژه اقتصادی سمنان + خلاصه طرح