بانک اطلاعات یکپارچه و تخصصی از قوانین، مقررات، برنامه و بودجه، طرح های جامع، مزیت ها و فرصت های سرمایه گذاری و ... برای تسهیل و توسعه فعالیت ، سرمایه گذاری و کسب و کار در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی
وزارت امور اقتصادی و دارایی و با حضور نمایندگان وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت راه و شهرسازی، وزارت اطلاعات، بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز و دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی تعیین شده و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید. تبصره ۲: در فرایند ایجاد مناطق ویژه اقتصادی و مناطق آزاد تجاری صنعتی جدید، ضوابط و نحوه تداوم یا انتقال مدیریت مناطق و مالکیت بر اراضی و زیرساخت‌ها، مطابق قوانین و مقررات مربوطه توسط هیات وزیران تعیین خواهد شد. تبصره 3: آغاز فعالیت مناطق آزاد و ویژه
وزارت امور اقتصادی و دارایی، معاونت امور اقتصادی دفتر تحقیقات و سیاست‌های پولی و بازرگانی؛ اردیبهشت 1395. 5 «فراتحلیل مطالعات مناطق آزاد»؛ مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، معاونت پژوهش‌های اقتصادی، دفتر مطالعات اقتصادی؛ مهرماه 1395. 6 «مشوق‌های مالیاتی مناطق آزاد در کشورهای منتخب و ایران»؛ وزارت امور اقتصادی و دارایی، معاونت امور اقتصادی دفتر تحقیقات و سیاست‌های مالی؛ پاییز ۱۳۹۵. 7 «مشوق‌های مالیاتی و عملکرد مناطق آزاد در ایران»؛ سازمان امور مالیاتی، معاونت پژوهش، برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل؛ 1394. 8 «مناطق آزاد تجاری، جلد اول: گزارش بین‌الملل»؛ موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، معاونت پژوهشی-دفتر طرح‌های پژوهشی
دارایی در سال 1370 منتشر شده است. ، برنامه‌ریزی برای توسعه در جهت نیل به خودکفایی در تمامی زمینه‌های اقتصادی اجتماعی از مهمترین ضروریات کشورهای جهان سوم بشمار می‌رود. در این میان انتخاب استراتژی موثر و مناسب توسعه در جهت به‌کارگیری ظرفیت‌های ملی و استفاده از قدرت و توان نیروهای درونی جامعه با توجه به ساختار اقتصادی و امکانات مادی موجود از ضروریات است. یکی از منابع مهم کسب درآمد برای کلیه کشورهایی که به طریقی به دریای آزاد راه دارند، ایجاد مناطق آزاد تجاری است. بدین‌ترتیب می‌توان علاوه بر تحقق هدف فوق نسبت به ایجاد تسهیلات برای رفع نیازهای جامعه از طریق دستیابی سریع به کالاها و خدمات مورد نیاز با شرایط سهل‌تر اقدام نمود در واقع انتخاب الگویی از تجارت مناطق آزاد در نواحی جنوبی کشور می‌تواند مبنای تنظیم مبادلات مرزی و سوق دادن آنها به سمت فعالیت‌های سالم اقتصادی باشد. صرفه‌جوئی در مصارف ارزی، تامین مواد اولیه و قطعات یدکی مورد نیاز صنایع، دستیابی به بازارهای آزاد، جلب سرمایه‌های خارجی، کسب تکنولوژی و ورود سهل تر آن ، ازدیاد درآمد ارزی ناشی از صنعت توریسم، ایجاد اشتغال، تقویت منابع داخلی افزایش سطح رفاه اقتصادی و مادی مردم کشور و ۰۰۰ ازجمله امتیازاتی است که کشورهای دارای این قبیل بنادر آزاد از مزایای آنها بهره‌مند می‌شوند به همین دلیل است که امروزه اکثریت قریب به اتفاق کشورهای کناره آب‌های بین‌المللی نسبت به احداث يک يا چند بندر آزاد تجاری همت گماشته‌اند به‌طوری‌که تعداد این بنادر از ۴۵۰ منطقه گذشته است. تقریبا اکثر کشورهای در حال توسعه آسیا درصددند که با ایجاد مناطق آزاد تجاری، اقتصاد بیمار خود را بهبود بخشند و ازاین‌طریق حجم مبادلات و تراز پرداخت‌ها را به تعادل رسانند. بررسی مشکلات مناطقی که تاکنون تاسیس شده‌اند نشان می‌دهد که همه مناطق به‌دلایل خاص موفق نبوده و بسیاری از آنها دچار معضلات خاص می‌باشند اینگونه عدم موفقیت‌ها بیشتر در کشورهایی بوده که در محاصره سایر کشورها می‌باشند، نظیر افغانستان که به دریای آزاد راه ندارد، چرا که این گروه کشورها با هزینه‌های سرسام آور روبه‌رو بوده و به‌دلیل افزایش قیمت تمام شده کالاها قادر به رقابت در بازارهای بین‌المللی نیست. در دودهه گذشته تقریبا سی کشور در حال توسعه جهان به تأسیس مناطق پردازش صادرات پرداخته که هدف آنها جلب سرمایه‌های خارجی و توسعه اقتصادی این کشورها است. در این فعالیت کشورهای آسیایی و اقیانوسیه به سرعت شروع به احداث این بنادر نموده‌اند تا بر اساس آن بتوانند در توسعه اهداف ملی موفق شوند. مطالعات اخیر بیانگر آن است که گذشته از آنکه این مناطق موفق شده سرمایه‌های خارجی را جذب کنند مبادلات خارجی را نیز تسریع بخشیده و منجر به تشویق صادرات شده‌اند. در واقع زمانی که نرخ رشد اجتماعی و ارقام هزینه و درآمد اینگونه مناطق مورد ارزیابی قرار گیرد می‌توان اثرات مثبت و منفی آن را بررسی نمود. هر چند این مناطق در توسعه اقتصادی نقش موثری داشته ولی انتقاداتی نیز بر آنها وارد شده است، از جمله کاهش فعالیت‌های داخلی کشورها، رکود برخی امور نظیر کشاورزی و صنعت سنتی، کاهش درآمدهای دولت از عوارض گمرکات، تشدید نابرابری‌های اقتصادی درونی، مصرفی‌شدن جامعه و پیامدهای سوء احتمالی ناشی از اثرات فرهنگی اقتصادی و ... قابل ذکر است که شرکت‌های دولتی نسبت به شرکت‌های خصوصی کمتر موفق بوده و غالبا بازگشت سرمایه در مورد شرکت‌های دولتی روند منفی داشته است. لذا اکثر کشورها بر این تلاش‌اند که نقش خود را در این مشاركت‌ها تقليل دهند چرا که دولت هرگز مدیر تجاری خوبی نبوده است. آمار برخی سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در آسیا بیانگر آن است که شرکت‌هائی کم در انحصار دولت بوده‌اند نتوانسته‌اند در آمدی معادل هزینه انجام شده داشته باشند وبيلان اینگونه شرکت‌ها نشان دهنده ضرر و زیان آن‌هاست. معمولا هزینه‌های پرسنلی، تعمیر و نگهداری وسائل در شرکت‌های دولتی بسیار گران تمام می‌شود. آمارهای موجود و بررسی‌های انجام شده حاکی از آنست که در مناطق تجارت آزاد تمایل بیشتر به گسترش صنایع پوشاکی پارچه و تهیه مواد غذائی، اسباب و لوازم الكترونيكي و نیازمندی‌های مربوط به آن است . به‌علاوه در گزارش کمیته اقتصـادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای آسیا و اقیانوسیه آمده در جنوب آسیا مناطق تجاری معمولا دچار موفقیت چندانی نیستند برای آنکه از محصولاتی استفاده می‌کنند که دارای کیفیت نا مطلوب بوده و استخدام کارگر ارزان وغير ماهر باعث می‌شود که کالاهای تولید شده از کیفیت مطلوبی برخوردار نباشد. حداکثر فشار دولت آنست که از مناطق یاد شده بتواند حداکثر سود را ببرد، لیکن چنین تحرکی موجب می‌شود که اثرات منفی بازارهای جهانی به‌دلیل کیفیت پائین، اعتبار این مناطق را تحت‌الشعاع قرار دهد. کشور ما نیز که از دیرباز با کشف نفت و صدور آن و کسب درآمد ارزی بطور تقریبا کامل به يك اقتصاد تک محصولی وابسته بوده و هست از مدت‌ها قبل جهت گریز از این روند و توسل به منابع دیگر ارزی با صادرات کالاهای غیر نفتی و عدم اتکا به صادرات نفت ، نسبت به ایجاد مناطق آزاد مبادرت ورزیده است. در برنامه پنجساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ج.ا.ا نیز علاوه بر جزیره کیش تاسیس سه منطقه آزاد تجاری صنعتی دیگر پیش بینی شده است. ایران با داشتن موقعیت جغرافیایی خاص و وجود بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر مرز آبی در جنوب و همسایگی با کشورهای مختلف از قابلیت ویژه‌ای برای مبادلات و دادوستدهای بین‌المللی برخوردار است. در واقع ایران به‌دلیل وجود منابع طبیعی سرشار نفت و گاز، موقعیت مناسب جغرافیائی و نزدیکی به بازارهای مصرف، امکانات طبیعی و سواحل وسیع از امتیازات ویژه‌ای برای تأسیس این مناطق برخوردار است. در این نوشتار سعی خواهد شد پس از ارائه تعریف منطقه آزاد به بررسی تجارب کشورها پرداخته و ویژگی‌ها و مشخصه‌های اصلی لازم برای یک بندر آزاد ترسيـم شود، سپس به بررسی امکانات جغرافیائی تسهیلات زیربنایی و منابع طبیعی مناطق آزاد جمهوری اسلامی به‌منظور تأسیس صنایع مختلف خواهیم پرداخت، آنگاه تحلیل هزینه فایده از مناطق مزبور به‌عمل آورده و فصل آخر به نتیجه‌گیری و ارائه پیشنهادات اختصاص خواهد یافت. ، وزارت
چهار منطقه معاف از مالیـات موجـود در منطقه را ازجمله اهداف ایجاد این منطقه آزاد برمی‌شمرد. این کتاب در 377 صفحه، به‌همت معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی و به‌منظور انجام مطالعه تطبیقی و قیاس‌سـنجی در مـورد تجربیـات سـایر کشـورهای جهان، ترجمـه و منتشر شده تـا مسـئولین و دست‌اندرکاران حوزه‌های ذی‌ربط با آخرین دستاوردهای جهانی در زمینه ایجاد منـاطق آزاد تجاری و اصلاحات قوانین و مقررات مربوطه آشنا شده و در تصمیم‌گیـری‌هـای آتـی از ایـن نتایج بهره‌برداری کنند. ، ، مناطق آزاد ، مناطق آزاد تجاری - صنعتی ، کتاب ، چین ، شانگهای ، کتاب: جذب سرمایه‌گذاری خارجی از طریق مناطق آزاد تجاری - تجربه چین ، ،
دارایی) در‌حالتی‌که کالاها در مناطق آزاد تجاری هستند، برقرار است؛ همچنین شرکت‌هایی که اقدام به واردات کالاها و مواد خامی می‌کنند که قراردادهای متقابل با دولت و یا ارتش ایالات متحده آمریکا دارند، معافیت ۱۰۰ درصدی مالیاتی دارند؛ لازم به ذکر است کالاهای آسیب‌دیده و کالاهایی که بین دو منطقه آزاد تجاری جابه‌جا می‌شوند از معافیت مالیاتی برخوردارند. کاهش هزینه پردازش کالا (MPF) عوارض یا هزینه‌های پردازش کالا معادل 0.3464 درصد ارزش تخمینی حمل‌و‌نقل کالاست که حداقل ۲۵ دلار و حداکثر 485 دلار برای هر ورودی محاسبه و اخذ می‌شود؛ کاربران منطقه قادر به ثبت یک ورودی واحد (به‌استثنای کالاهای مشمول ورود زنده) برای تمام کالاهای حمل شده از یک منطقه در یک دوره هفت روزه متوالی هستند و می‌توانند به‌جای صدور فایل‌های ورودی مختلف برای هر حمل‌و‌نقل در ۷ روز متوالی، همه را در یک فایل ارائه کنند؛ بر این اساس ارائه فایل‌ها و پرونده‌های کمتر، هزینه‌های کارگزاری و هزینه‌های حمل‌و‌نقل را کاهش می‌دهد. ساده‌سازی فرایندها، بهبود پشتیبانی و زیرساخت‌ها: با توجه به اینکه مناطق آزاد تجاری قطب فعالیت‌های مربوط به واردات هستند، در این مناطق شیوه‌های گمرکی ساده و شفاف اعمال می‌شود تا عملکرد لجستیک در این مناطق تسریع شود؛ مناطق آزاد تجاری در ایالات متحده دارای تدابیر امنیتی شدیدی هستند. شرکت‌ها به‌عنوان کاربران منطقه می‌توانند از حفاظت امنیتی پیشرفته بهره‌مند شوند و نگران جرائمی مانند سرقت نباشند. کاهش هزینه بیمه: عوارض قابل پرداخت در کالاهای مناطق تجارت خارجیFTZ، در محاسبه ارزش بیمه گنجانده نمی‌شود که این امر هزینه‌های بیمه را کاهش می‌دهد. اجتناب از سهمیه: در برخی از موارد که برای واردات کالا سهمیه مشخصی وجود دارد، در مناطق تجارت خارجی ممکن است پس از تکمیل سهمیه نیز امکان واردات وجود داشته باشد. در بسیاری از موارد، کالاهای دارای سهمیه، در فرایند تولید و پردازش قرار گرفته و محصول نهایی مشمول سهمیه نخواهد بود. گفتنی است هیئت‌رئیسه مناطق تجارت خارجی می‌توانند حسب مورد برخی از فعالیت‌ها را در این مناطق بر‌اساس ملاحظات عمومی لغو و یا محدود کنند. این مورد کارکرد سیاستی مهمی برای مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران نیز دارد که مناطق آزاد یا ویژه‌ای که از کارکردهای اصلی و مورد نظر قانون‌گذار منحرف شده‌اند، دچار محدودیت، کاهش یا لغو امتیازات و مجوزهای قانونی شوند. همان‌گونه که اشاره شد کالاهایی که با هدف صادرات وارد این مناطق می‌شوند با هدف برخورداری از تخفیف‌ها و بازگشت مالیات‌های فدرال، به‌عنوان کالای صادر شده در نظر گرفته می‌شوند. کالاهای خارجی (اموال منقول شخصی) و کالاهای داخلی که برای صادرات در یک منطقه نگهداری می‌شوند از انواع مالیات‌های مبتنی بر ارزشِ محلی و دولتی معاف هستند. البته ورود کالاهایی که در راستای اهداف تعیین شده در قانون مناطق تجارت خارجی نیستند، مشمول رویه‌های معمول گمرکی خواهند بود. با توجه به امتیازات مناطق تجارت خارجی، عمده‌ی سود ناشی از فعالیت در این مناطق از طریق صرفه‌جویی‌های اندک در مقیاس واحد و تولید انبوه حاصل خواهد شد. از میان امتیازات مناطق تجارت خارجی، کاهش عوارض در شرایط تعرفه معکوس بیشتر مورد استفاده فعالان اقتصادی قرار گرفته و احتمالاً حدود ۵۰ درصد هزینه‌های صرفه‌جویی شده واحدهای اقتصادی را به خود اختصاص داده است. گفتنی است محصولاتی که مصرف آن برای عموم مردم مضر هستند همانند الکل، محصولات مبتنی‌بر تنباکو، اسلحه گرم، محصولات کشاورزی تهدیدکننده و سایر موارد مرتبط اجازه ورود به مناطق آزاد تجاری را ندارند. علاوه‌بر‌این اجازه مبادله محصولات خارجی به‌صورت خرده‌فروشی درون مناطق آزاد تجاری وجود ندارد. 7. ساختار اداره مناطق تجارت خارجی بر‌اساس قانون مناطق تجارت خارجی و دو مجموعه مقررات زیر راهبری می‌شوند: مقررات هیئت‌رئیسه مناطق تجارت خارجی، مقررات گمرک آمریکا. در حالت کلی هیئت‌رئیسه مناطق تجارت خارجی مسئولیت تأسیس، نگهداری و مدیریت مناطق تجارت خارجی را بر‌اساس قانون این مناطق برعهده دارند. به‌علاوه هر نوع سؤال یا درخواستی در زمینه‌های مختلف تولیدی، فعالیت‌های مجاز و اجزای این مناطق صرفاً توسط هیئت‌رئیسه پاسخ داده می‌شود. این در‌حالی است که گمرک آمریکا صرفاً مسئولیت اجرای قانون حقوق و عوارض و سایر قوانین مرتبط با آن را برعهده دارد. در ادامه به بررسی وظایف و اختیارات نقش‌ها و نهادهای مربوطه در مناطق تجارت خارجی آمریکا پرداخته می‌شود. هیئت‌رئیسه ریاست هیئت مناطق تجارت خارجی برعهده وزیر بازرگانی است. هیئت‌رئیسه FTZ اختیارات، وظایف و مسئولیت‌های قانونی زیر را برعهده دارد: تجویز قوانین و مقررات مرتبط با این مناطق؛ اعطای کمک‌های مالی به مناطق و تأیید اصلاحات در پروژه اصلی منطقه؛ تأیید فعالیت‌های تولیدی و پردازشی در منطقه؛ تعیین مصادیق و مواردی که صرفاً محل تصمیم هیئت‌رئیسه است؛ تجدیدنظر کردن درخصوص تصمیمات معاون و یا دستیار اجرایی وزیر بازرگانی در زمینه واردات؛ بازرسی از دارایی‌ها، فعالیت‌ها و حساب‌های صاحب‌امتیاز و یا بهره‌بردار؛ الزام صاحبان امتیاز به ارائه گزارش به FTZ؛ گزارش سالیانه عملکرد مناطق به کنگره؛ محدودیت و یا ممنوعیت فعالیت‌های مناطق؛ اعمال جریمه نسبت به تخلفات از قانون مناطق تجارت خارجی؛ لغو امتیاز دارنده امتیاز مناطق؛ هیئت رئیسه موظف است ارزیابی‌های لازم را در مورد فعالیت‌های این مناطق به عمل آورد و مشخص نماید چه مصادیقی از فعالیت‌ها در راستای تأمین منافع عمومی و چه مصادیقی از آن برای منافع عمومی زیان‌آور است. گمرک آمریکا اکثر امور مربوط به حقوق و عوارض و مسئولیت‌های وزارت
جذب سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد تجاری - صنعتی ، مطالعه و پژوهش ، این گزارشِ سیاستی، شامل سرفصل‌های «مناطق ویژه اقتصادی»، «مناطق آزاد تجاری»، «مروری بر مبانی نظری و شواهد تجربی در خصوص تجارت آزاد»، « عوامل کلیدی در موفقیت مناطق ویژه اقتصادی و آزاد تجاری»، «مروری بر تجربه کشور چین و بررسی دلایل موفقیت آن» و «معرفی و آسیب‌‌شناسی عملکرد مناطق ویژه اقتصادی و آزاد تجاری کشور»، توسط گروه علم و فناوری مدرسه حکمرانی شهید بهشتی تهیه و منتشر شده است. ، توسعه اقتصادی نیازمند سرمایه‌گذاری در بخش‌ها و فعالیت‌های مختلف اقتصادی است. بدون سرمایه‌گذاری در طرح‌های زیربنایی و روبنایی نمی‌توان انتظار گسترش اشتغال
مجموعه مقالات همایش بین‌المللی اتحادیه اقتصادی اوراسیا و نقش ژئوپلیتیک مناطق آزاد در توسعه روابط منطقه‌ای ، مطالعه و پژوهش ، کتاب حاضر شامل مجموعه مقالات همایش بین‌المللی اتحادیه اقتصادی اوراسیا و نقش ژئوپلیتیک مناطق آزاد در توسعه روابط منطقه‌ای است که به همتِ انجمن ژئوپلیتیک ایران، منطقه آزاد تجاری صنعتی بندر انزلی و مؤسسه آینده‌پژوهی جهان اسالم در 27 آبان‌ماه 1399 در مرکز همایش های بین المللی منطقه آزاد تجاری صنعتی انزلی برگزار شد. ، در مقدمه این کتاب توسط انجمن ژئوپلیتیک ایران در پاییز ۱۳۹۹ منتشر شده آمده است: «به نظر می‌رسد جهان امروز در مرحله گذار ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک باشد
اظهارنظر کارشناسی: درباره «لایحه پروتکل (تمدید) موافقت‌نامه موقت تشکیل منطقه آزاد تجاری بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا و دولت‌های عضو» ، مطالعه و پژوهش ، گزارش کارشناسی حاضر که درباره لایحه پروتکل (تمدید) موافقت‌نامه موقت تشکیل منطقه آزاد تجاری بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا و دولت‌های عضو اظهارنظر می‌کند، به‌قلم حسین هرورانی و به همتِ دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی منتشر شده است. ، انعقاد موافقت‌نامه‌های دو یا چندجانبه یکی از ابزارهای مهم در توسعه روابط میان کشورها از طریق ثبات در مقررات و ایجاد اعتماد میان فعالان اقتصادی طرفین است که موجب ایجاد
بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه: «پیشنهاد الحاقی: سازوکار ایجاد و توسعه مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی» ، مطالعه و پژوهش ، گزارش کارشناسی حاضر که به تحلیل و بررسی سازوکار ایجاد و توسعه مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی در لایحه برنامه هفتم توسعه می‌پردازد، به‌قلم محمدحسام محمدی فرد و به همتِ دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی منتشر شده است. ، در حال حاضر ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی از ضابطه خاصی پیروی نکرده و مقررات این حوزه از ضمانت اجرایی برخوردار نیست. تکلیف برنامه هفتم توسعه درخصوص ایجاد پلکانی مناطق آزاد از مسیر عملکرد موفق
مناطق آزاد و ویژه اقتصادی (کارکردها، چالش‌ها و الزامات) ، مطالعه و پژوهش ، گزارش کارشناسی حاضر که به بررسی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی (کارکردها، چالش‌ها و الزامات) می‌پردازد، به‌قلم زهرا کاویانی و به همتِ دفتر مطالعات اقتصادی (گروه بازرگانی) مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی منتشر شده است. ، مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در ایران به‌منظور دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی و توسعه بومی منطقه‌ای و همچنین دستیابی به بازارهای منطقه ایجاد شده‌اند. قوانین و آیین‌نامه‌های مختلفی به‌منظور تعیین چگونگی فعالیت‌ها و اداره این مناطق به تصویب رسیده که در برخی از آنها امتیازات قانونی ویژه‌ای برای این دو منطقه