مقاله علمی-پژوهشی کاربردی حاضر که به نقش و تأثیر مناطق آزاد در اقتصاد ایران با تأکید بر منطقه آزاد چابهار به منظور ارائه مدلی فرامنطقهای برای اقتصاد و سیاست خارجی ایران میپردازد، بهقلم علی ابراهیمی و حیدر لطفی و به همتِ فصلنامه علمی-پژوهشی جغرافیا (برنامهریزی منطقهای) منتشر شده است.
مناطق آزاد فارغ از پیچیدگیهای دستوپاگیر بوروکراتیک و نیز تعرفهها و قوانین و مقررات سختگیرانه تجاری و سیاسی نقش مهمی در نقلوانتقال کالا و تکنولوژی در دنیای اقتصاد بازی میکنند.
سؤال اصلی مقاله این است که به طور کلی مناطق آزاد و به ویژه منطقه آزاد چابهار در اقتصاد ایران چه اهمیتی دارند و اینکه چگونه میتوان با استفاده از این مناطق به مدلی فرامنطقهای برای اقتصاد ایران نائل آمد؟
مناطق آزاد در ایران و به طور خاص منطقه آزاد چابهار با مدیریت هوشمند و آگاهانه و قانونگذاری کارآمد و پیشرفتگرا خواهند توانست هم زمینه مشارکت ایران را در اقتصاد جهانی از طریق صادرات تولیدات داخل را فراهم آورند و هم اینکه با تأمین نیازهای وارداتی کشور بهویژه در حوزه تکنولوژی ایران را به قدرتی اقتصادی در سطح اقتصاد جهانی تبدیل نمایند.
منطقه آزاد چابهار با پوششدادن دو کشور افغانستان و پاکستان و نیز منطقه قفقاز و آسیای میانه میتواند سکوی رشد اقتصادی منطقه شرق کشور باشد و توجه بازیگران اقتصادی منطقهای و بینالمللی را به معطوف به ایران نماید. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانهای و نیز مقالات علمی و پژوهشی به تحلیل و تبیین موضوع نقش و تأثیر مناطق آزاد در اقتصاد ایران با تأکید بر منطقه آزاد چابهار با تلاش برای ارائه مدلی فرامنطقهای برای اقتصاد ایران پرداخته شود.