مقاله پژوهشی حاضر که به تحلیل حقوقی نظام مالیاتی مناطق ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران میپردازد، بهقلم آرین پتفت و ولی رستمی و به همتِ فصلنامه حقوق عمومی منتشر شده است.
مناطق ویژه اقتصادی در ایران با رویکرد تسهیل مبادلات بازرگانی و ترویج سرمایهگذاری داخلی و خارجی برای رشد و رونق اقتصادی مناطق و کشور تشکیل شدند. از جمله مهمترین مسائل حقوقی در ارتباط با این مناطق، وضعیت مالیاتی آنهاست که با ترویج و جذب سرمایهگذاری و تقویت ویژگیهای اختصاصی این مناطق برای رونق اقتصادی ارتباط مستقیمی دارد و لذا میبایست تحت نظام حقوقی خاص ضوابط مالیاتی قرار بگیرد.
در این پژوهش، تلاش میشود تا ضمن بررسی دقیق نظام مالیاتی حاکم بر این مناطق از رهگذر مطالعه مبنایی و تطبیقی با مداقه بر قوانین کشور، فعالیتهای مشمول مالیات و معافیتهای آن تبیین ارزیابی مناسبی درباره آن شود.
در این پژوهش این نتیجه حاصله شد که معافیتهای مالیاتی مناطق، در بیشتر موارد نسبت به مالیاتهای غیرمستقیم ـ به ویژه فعالیتهای اقتصادی فراملی ـ بر قرار است و فقدان چشمگیر معافیت و امتیازات نسبت به مالیاتهای مستقیم و نیز مالیات غیرمستقیم در ارتباط با مبادلات بازرگانی با قلمرو گمرکی کشور از یکسو و پراکندهبودن ضوابط و احکام قانونی مالیاتی از سوی دیگر، از اهم اشکالات نظام مالیاتی ایران در این مورد به نظر میرسد که نوعاً ضوابط بازدارنده برای سرمایهگذاران تلقی میشوند.