مطالعه و پژوهش

تحلیل حقوقی نظام مالیاتی مناطق ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران

1402/11/02

مقاله پژوهشی حاضر که به تحلیل حقوقی نظام مالیاتی مناطق ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد، به‌قلم آرین پتفت و ولی رستمی و به همتِ فصلنامه حقوق عمومی منتشر شده است.

مناطق ویژه اقتصادی در ایران با رویکرد تسهیل مبادلات بازرگانی و ترویج سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی برای رشد و رونق اقتصادی مناطق و کشور تشکیل شدند. از جمله مهمترین مسائل حقوقی در ارتباط با این مناطق، وضعیت مالیاتی آن‌هاست که با ترویج و جذب سرمایه‌­گذاری و تقویت ویژگی‌های اختصاصی این مناطق برای رونق اقتصادی ارتباط مستقیمی دارد و لذا می‌­بایست تحت نظام حقوقی خاص ضوابط مالیاتی قرار بگیرد.

در این پژوهش، تلاش می‌­شود تا ضمن بررسی دقیق نظام مالیاتی حاکم بر این مناطق از رهگذر مطالعه مبنایی و تطبیقی با مداقه بر قوانین کشور، فعالیت­‌های مشمول مالیات و معافیت‌­های آن تبیین ارزیابی مناسبی درباره آن شود.

در این پژوهش این نتیجه حاصله شد که معافیت­‌های مالیاتی مناطق، در بیشتر موارد نسبت به مالیات­‌های غیرمستقیم ـ به ویژه فعالیت­های اقتصادی فراملی ـ بر قرار است و فقدان چشمگیر معافیت­ و امتیازات نسبت به مالیات­‌های مستقیم و نیز مالیات غیرمستقیم در ارتباط با مبادلات بازرگانی با قلمرو گمرکی کشور از یک‌سو و پراکنده‌بودن ضوابط و احکام قانونی مالیاتی از سوی دیگر، از اهم اشکالات نظام مالیاتی ایران در این مورد به نظر می­‌رسد که نوعاً ضوابط بازدارنده برای سرمایه­‌گذاران تلقی می‌شوند.  

تاریخ سند: 1395/04/29 تاریخ تصویب: 1396/12/26 نویسنده: آرین پتفت و ولی رستمی