مقاله پژوهشی حاضر که به ارزیابی نقش و اثر مناطق آزاد بر مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی(ICZM) نمونه موردی: منطقه آزاد تجاری- صنعتی انزلی میپردازد، بهقلم رضا احمدیان و محمدرضا شامی و به همتِ فصلنامه مطالعات برنامهریزی شهری منتشر شده است.
مناطق ساحلی بدلیل وفور امکانات بالقوه جهت توسعه، از دیرباز مورد توجه نوع بشر جهت اسکان و بهرهگیری از این امکانات میباشد و این را میتوان دلیل تمرکز 75 درصد از جمعیت دنیا در شعاع 200 کیلومتری سواحل دانست. مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی(ICZM) روشی است جهت خنثی نمودن اثرات نامطلوب فعالیتهای انسانی در این مناطق. همانطور که گفته شد سواحل شرایط مطلوبی جهت توسعه دارند و یکی از اقدامات جهت توسعه شهرهای ساحلی و بندرگاهها ایجاد مناطق آزاد تجاری-صنعتی در آنها میباشد.
در این پژوهش با هدف ارزیابی و تعیین اثرات استقرار منطقه آزادانزلی بر پارامترها و رویکردهای مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی این شهرستان با استفاده از روش کتابخانهای منابع مختلفی همچون کتب، مقالات، پایاننامهها و طرحهای مصوب، مورد بررسی قرار گرفتهاند. از طریق مطالعه شرایط محیطی و اجتماعی سواحل این محدوده و با بررسی فعالیتها و طرحهای توسعهای منطقه آزاد تجاری- صنعتی انزلی، تعارضات و تعاملات اقدامات و فعالیتهای این منطقه با اهداف مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی در شهرستان مشخص گردید.
بهعنوان نتیجه مشخص شد که منطقهی آزاد انزلی به تبع خصوصیات خود به لحاظ شرایط زیست محیطی و همچنین گسترهی فعالیتها، در صورت کنترل و هدایت اقدامات و پروژههای توسعه بالاخص طرح ساخت بندر کاسپین، مجتمع صنعتی و مسکونی و همچنین استفاده از امکانات، میتواند در پیشبرد اهداف مدیریت یکپارچه سواحل موثر واقع گردد. در نهایت مدلی جهت ایجاد هماهنگی و نظارت بر فعالیتهای منطقهی آزاد در راستای حفظ محیط زیست این منطقه بهعنوان مهمترین هدف مدیریت یکپارچه سواحل در این شهرستان، ارائه گردید.