گزارش کارشناسی حاضر که درباره لایحه توسعه محدوده منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی انزلی اظهارنظر می‌کند، به‌قلم سامان پناهی نیکی قشلاق و به همتِ دفاتر مطالعات اقتصادی و مطالعات حقوقی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی منتشر شده است.
در توسعه مناطق آزاد از لحاظ کمی و گسترش محدوده جغرافیایی باید تجربیات سایر کشورهای جهان را مدنظر قرار داد. تجربه نشان داده است که مناطق آزاد ایران با توجه به شرایط اقتصاد داخلی و تنها در صورت تغییرات ساختاری در نحوه اداره مناطق آزاد می‌توانند نقش مفیدی در اقتصاد ملی ایفا کنند گسترش جغرافیایی و توسعه کمی مناطق آزاد بدون مطالعه دقیق آثار و تبعات این اقدامات تأثیری در افزایش صادرات و تولید ملی ندارد. درخصوص منطقه آزاد انزلی نیز با توجه به اینکه محدوده پیشنهادی خارج از محدوده فعلی منطقه آزاد انزلی قرار می‌گیرد نیاز به نقشه مصوب جدیدی از سوی دولت در قالب لایحه مستقل وجود دارد و از این حیث این لایحه خلاف اصل هشتاد و پنجم (85) قانون اساسی است بر این اساس مرکز پژوهشهای مجلس با تصویب این لایحه در مجلس مخالف است.
1. موضوع لایحه
در مقدمه توجیهی لایحه مطرح شده است که در راستای برنامه‌ها و سیاست‌های دولت در توسعه همه‌جانبه منطقه آزاد تجاری - صنعتی انزلی و رفع موانع رشد و توسعه صادرات و ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی در منطقه یادشده لایحه مذکور نهایی شده است در ماده واحده این لایحه قید شده است به دولت اجازه داده می‌شود محدوده فعلی منطقه آزاد تجاری - صنعتی انزلی را در نقاط دارای توجیه شهرستان‌های هم‌جوار حداکثر تا دو هزار هکتار افزایش دهد. محدوده و نقشه مربوط توسط هیئت‌وزیران تعیین می‌شود.