گزارش کارشناسی حاضر که به بررسی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی (کارکردها، چالشها و الزامات) می‌پردازد، به‌قلم زهرا کاویانی و به همتِ دفتر مطالعات اقتصادی (گروه بازرگانی) مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی منتشر شده است.
مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در ایران به‌منظور دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی و توسعه بومی منطقه‌ای و همچنین دستیابی به بازارهای منطقه ایجاد شده‌اند. قوانین و آیین‌نامه‌های مختلفی به‌منظور تعیین چگونگی فعالیت‌ها و اداره این مناطق به تصویب رسیده که در برخی از آن‌ها امتیازات قانونی ویژه‌ای برای این دو منطقه منظور شده و آن‌ها را از سرزمین اصلی متمایز می‌سازد.
این مطالعه به‌منظور آشنایی با مفهوم قوانین و چالش‌های مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در ایران انجام شده است. آنچه درخصوص چالش‌های فعلی مناطق آزاد و ویژه جمهوری اسلامی ایران وجود دارد در دو بخش قوانین این مناطق و زیرساخت‌های آن‌ها مطرح است که هر دو از طریق اصلاح قانون تا حدودی زیادی قابل رفع خواهد بود. لذا مطالعه پیشِ رو می‌تواند دراین‌راستا مفید فایده واقع شده و ضمن ارائه وضعیت موجود از مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در ایران راهنمای مناسبی در جهت کمک به رشد و توسعه این مناطق باشد.